Tinnitus & oorsuizen: wat is het en kan je het behandelen?

Tinnitus of Oorsuizen is een klacht die sinds een aantal jaren steeds frequenter voorkomt in de maatschappij. Tinnitus is een onzichtbaar probleem, stuit heel vaak op onbegrip uit de omgeving, en komt bovendien voor op alle leeftijden.

Wat is tinnitus?

Tinnitus wordt algemeen gedefinieerd als het horen van een geluid in het oor of in het hoofd, zonder dat er een uitwendige geluidsprikkel aan het oor van de luisteraar wordt aangeboden. De term Tinnitus is afkomstig van het Latijnse woord “tinnire”, wat “fluiten” betekent. Deze aandoening is in het Nederlands gekent als Oorsuizen.

Niet elk hoorbaar geluid is tinnitus

Niet elk geluid dat men waarneemt, is een symptoom van tinnitus. Wij horen allemaal wel eens een pieptoon, of een sissend geluid dat enkele seconden of minuten aanhoudt. Het horen van deze geluiden is helemaal niet abnormaal, maar bewijst dat wij in zeer stille ruimten geluiden kunnen oppikken die normaal niet gehoord (wensen te) worden. Denk maar aan de bekende en soms vervelende situatie wanneer in een vergaderruimte of wachtzaal je buik “plots” heel hoorbaar begint te rommelen.

Reeds in 1953 voerden Heller en Bergman een interessant onderzoek uit, waarbij ze 80 normaalhorende personen – zonder tinnitus-klachten of oorsuizen – slechts vijf minuten in een uiterst stille ruimte plaatsten. Nadien werd hen gevraagd te rapporteren wat ze gehoord hadden.

Ondanks minimale geluidsniveaus in de kamer gaf 93.75% van de onderzoeksgroep aan toch een ruis of een pieptoon te horen: een type geluid dat patiënten vaak beschrijven.

Deze geluiden zijn echter pas tinnitus, als ze elke keer langer dan 5 minuten duren, en ten minste 2 keer per week worden gehoord.

Hoe vaak komt tinnitus of oorsuizen voor?

U bent niet alleen met uw klacht. Tinnitus of oorsuizen komt echt wel vaak voor. Hoewel er weinig concrete cijfers voorhanden zijn, wordt er geschat dat 30% van de bevolking last heeft van tinnitus en ongeveer 20% hiervan zoekt hulp bij zorgverleners (artsen, specialisten, klinieken, hoorcentra,..).

Dit betekent dat in België 690.000 mensen tinnitusklachten hebben:
80% van deze groep heeft dagdagelijks weinig of geen last van zijn tinnitus. Maar ongeveer 5% of 34.500 mensen lijden dermate onder deze klacht dat hun normaal functioneren ernstig verstoord is. En voor 1% of 6900 mensen is een normaal leven uitgesloten.

Tinnitus in verschillende verschijningsvormen

Tinnitusklachten en dus het oppikken van regelmatig “inwendige” geluiden kunnen optreden onder twee verschillende gedaantes:

als neuraal-zintuiglijke of neurosensoriële tinnitus (in 95% van de patiënten)
als somatische tinnitus, of het horen van eigen lichaamsgeluiden (in 5% van de patiënten)

Bij somatische tinnitus pikt het oor van de patiënten het geluid op van normale of abnormale bewegingen, bvb van de spieren en gewrichten uit nek- en, halsstreek, kaakgewricht, en het naburig gelegen bloedvatenstelsel. Deze geluiden worden vaak waargenomen als een laag frequent gebrom of gezoem, al dan niet synchroon met het kloppen van het hart.

Bij neurosensoriële tinnitus, ligt de oorzaak van het horen van de geluiden in het zenuwstelsel van ons gehoorsysteem. De gehoorschade verantwoordelijk voor de tinnitus, ligt meestal ergens tussen het binnenoor (de cochlea) en de hersenschors (auditieve cortex). Sommige patiënten horen slechts een vrij zacht geluid in hun oor, soms enkel in stille situaties of tijdens de nacht. Deze tinnitusgeluiden zijn vaak constant – niet pulsatiel – en worden meestal als een scherp piepend of sissend geluid waargenomen.

Deze vorm van tinnitus of oorsuizen komt alleen voor in combinatie met andere gehoorklachten, zoals gehoorverlies (>90%) en hyperacusis (verminderde tolerantie voor het horen van dagelijkse huis-tuin- en keukengeluiden).

Wat veroorzaakt Tinnitus?

Er zijn meer dan 250 oorzaken bekend die Tinnitus of oorsuizen kunnen doen ontstaan:

In de meeste gevallen begint tinnitus door een geleidelijke of plotse achteruitgang van het gehoorsysteem (o.a. door infecties van het oor, ziekte van Ménière, plotse doofheid, maar ook door ouderdom); tinnitus kan optreden als symptoom van andere aandoeningen (hart- en vaatziekten, trauma van het hoofd, aandoening van de zenuwbanen); ook langdurige inname van bepaalde medicatie kan de oorzaak van tinnitus zijn.
Sommige patiënten krijgen tinnitus als gevolg van afwijkingen aan tanden en kaakgewricht of aan de bloedvoorziening van het hoofd, door een aandoening van de halswervels, of ten gevolge van hoge bloeddruk.
De belangrijkste oorzaak van tinnitus is gehoorschade als gevolg van regelmatige en langdurige blootstelling aan hoge geluidsniveaus. Daardoor zoeken steeds meer kinderen en jong-adolescenten (persoonlijke muziekspelers, festivals, ..) hulp voor dit symptoom.
Ten slotte is ook bekend dat de lichamelijke toestand, een eventuele aanwezigheid van angst en stress-situaties, alsook een emotionele problematiek de klacht van tinnitus kunnen verergeren.

Kan tinnitus of oorsuizen ooit terug verdwijnen?

Tinnitus is geen ziekte, maar een symptoom dat, net als andere signalen van het lichaam zoals pijn of koorts, een onderliggend probleem aanduidt. Het verdwijnt of vermindert vaak wanneer de oorzaak wordt aangepakt. De verkeerde interpretatie van tinnitus als een onbehandelbare aandoening zorgt voor angst en spanning, wat de klacht verergert en de waarneming van het geluid versterkt.

Tinnitus kan voortkomen uit diverse lichamelijke oorzaken, zoals gehoorschade, een infectie, of een hoofdtrauma. Daarnaast spelen mentale en emotionele spanningen een grote rol. Angst en vermijding van situaties die tinnitus lijken te verergeren, zoals harde geluiden, leiden tot overprikkeling van het brein en kunnen lichamelijke spanning, slaapproblemen en een vicieuze cirkel van klachten veroorzaken.

De aanpak van tinnitus vereist geen onderdrukking van het geluid, maar inzicht in de boodschap die het symptoom overbrengt. Het begrijpen van de oorzaken en het nemen van concrete stappen om lichamelijke, mentale en emotionele spanning te verminderen, is essentieel.

Een holistische, multidisciplinaire benadering, zoals die van ON-GEHOORD, biedt een effectieve oplossing. Door samenwerking tussen audiologen, cognitieve gedragstherapeuten, osteopaten en andere specialisten, wordt gewerkt aan controle over de klacht en het verminderen van de waarneming van tinnitus. Hierdoor kan het geluid vergeten worden en blijvend verdwijnen.

Ontdek hoe je er vanaf kan geraken